Ông Hồ Minh Sơn: Tăng cường giám sát, chế tài trong công tác hoạt động môi giới bất động sản

(HNTTO) – Hiện nay, các sàn giao dịch bất động sản (BĐS) chỉ là cái tên gán vào để làm thương hiệu. Vì lẽ đó, khi thành lập sàn giao dịch, các tổ chức phải chịu thêm trách nhiệm báo cáo về thị trường, chịu giám sát từ các cơ quan thuộc Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng…. 

Trong khi đó, các doanh nghiệp không đăng ký hoạt động sàn giao dịch BĐS vẫn được tham gia hoạt động kinh doanh như một sàn giao dịch BĐS, gồm môi giới, tư vấn, phân phối sản phẩm BĐS và việc thành lập công ty môi giới BĐS dễ dàng, đã và đang làm xuất hiện các hệ luỵ cho thị trường, nhất là các giao dịch chụp giật, làm lợi cho cá nhân.

Cụ thể, cử tri tỉnh Bình Dương mới đây đã phản ánh về việc các môi giới bất động sản độc lập không có chứng chỉ hành nghề gây nhiễu loạn thông tin trên thị trường. Theo cử tri tỉnh Bình Dương cho rằng, hiện rất nhiều cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản độc lập nhưng không có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản và không đăng ký nộp thuế theo quy định của pháp luật về thuế. Đồng thời, tình trạng thông tin sai sự thật về các bất động sản được rao bán, nhất là về giá để hưởng chênh lệch đang xảy ra khá phổ biến.

Đồng thời, thời gian qua nhà nước thất thu thuế rất lớn từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản quy mô nhỏ, không thường xuyên. Theo đó, cử tri kiến nghị nghiên cứu tham mưu Chính phủ trình Quốc hội nhanh chóng sửa đổi, bổ sung Luật Kinh doanh bất động sản và các quy định có liên quan nhằm tạo dựng môi trường bất động sản minh bạch, công bằng và hiệu quả.

Được biết, Bộ Xây dựng đã trả lời cử tri cho hay, tại khoản 2 Điều 62 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014 đã quy định về điều kiện của cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản: “Cá nhân có quyền kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản độc lập nhưng phải có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản và đăng ký nộp thuế theo quy định của pháp luật về thuế”.

Tại khoản 6 Điều 67 Luật Kinh doanh bất động sản năm 2014 quy định về nghĩa vụ của doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản: “Thực hiện nghĩa vụ về thuế với Nhà nước theo quy định của pháp luật”.

Tại Điều 59 Nghị định số 16/2022/NĐ-CP ngày 28/01/2022 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính về xây dựng đã quy định về hình thức xử phạt đối với hành vi vi phạm quy định về kinh doanh bất động sản, trong đó có các hình thức xử phạt đối với cá nhân môi giới hoạt động độc lập khi vi phạm quy định pháp luật.

Mặc dù vậy, tình trạng các môi giới hoạt động độc lập vẫn không có chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản và không đăng ký nộp thuế theo quy định của pháp luật về thuế vẫn diễn ra, gây ảnh hưởng không nhỏ đến sự phát triển lành mạnh, minh bạch của thị trường bất động sản như phản ánh của cử tri tỉnh Bình Dương.

Cũng theo Bộ Xây dựng cho hay, hiện Bộ đang chủ trì nghiên cứu xây dựng dự án Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi). Thời gian dự kiến trình Quốc hội cho ý kiến lần đầu đối với dự án Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) vào kỳ họp thứ 5 (tháng 5 năm 2023) của Quốc hội khóa XV và thông qua dự án Luật vào kỳ họp thứ 6 (tháng 10 năm 2023) của Quốc hội khóa XV.

Điển hình, ở giai đoạn đầu năm 2021 – đầu năm 2022, dù chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid – 19 nhưng thị trường bất động sản vẫn chứng kiến không ít đợt sốt nóng giá đất nền tại các địa phương. Ngoài ra, cứ mỗi khi một khu vực có thông tin giá đất rục rịch tăng “chỉ sau một đêm” hàng chục sàn, trung tâm môi giới bất động sản mọc lên.

Chia sẻ về điều này, Nhà báo – Luật gia Hồ Minh Sơn – Chủ tịch HĐQL Viện Nghiên cứu Chính sách pháp luật&Kinh doanh pháp luật (IRLPIE), Viện trưởng Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IMRIC), đại diện Tạp chí Nhiếp ảnh và Đời sống nhận định số lượng sàn giao dịch, các tổ chức, cá nhân hành nghề môi giới BĐS trong thời gian qua tăng nhanh. Tuy nhiên, hầu hết các sàn giao dịch có quy mô nhỏ, tính chuyên nghiệp chưa cao, có một số sàn năng lực tài chính còn thấp, chuyên môn của đội ngũ nhân sự hạn chế, chưa chú trọng xây dựng tiêu chuẩn, trình độ quản lý và cung cấp dịch vụ chất lượng. Đáng chú ý là các sàn chỉ làm chức năng quảng cáo cho các chủ đầu tư và làm môi giới BĐS…

Theo Nhà báo – Luật gia Hồ Minh Sơn cho biết, có một số sàn hay trung tâm môi giới bất động sản đều hoạt động “ngoài luồng” tức không đảm bảo các quy định của pháp luật về điều kiện kinh doanh, môi giới bất động sản. Điển hình, theo thông từ Công an tỉnh Quảng Ninh, trên địa bàn này có tới 30 sàn giao dịch và 80 doanh nghiệp, cá nhân hoạt động môi giới bất động sản hoạt động “chui”.

Trong khi đó, Hội môi giới bất động sản Việt Nam đã có thống kê cho thấy cả nước có gần 75.000 nhân viên môi giới nhà đất, nhân viên môi giới tự do, có đến 90% không có kiến thức căn bản của người làm môi giới. Ước tính hiện chỉ 10% số môi giới bất động sản có chứng chỉ hành nghề.

Cũng theo Nhà báo – Luật gia Hồ Minh Sơn cho rằng vì chưa chuyên nghiệp, một bộ phận môi giới bất động sản vẫn bị sa đà vào những hành vi chưa chuẩn mực như có hành vi găm đất, thổi giá tạo sốt ảo gây lũng loạn thị trường, nhiều môi giới còn trực tiếp hoặc tiếp tay cho chủ dự án, lừa đảo khách hàng, gây hậu quả cho người tiêu dùng, ảnh hưởng uy tín cho thương hiệu các chủ đầu tư chân chính.

Cùng với đó, bên cạnh các quy định xử phạt, cần một nền tảng, một quy chuẩn chung của toàn thị trường để nhân sự gia nhập vào lĩnh vực tư vấn bất động sản có thể đạt được những tiêu chí cơ bản đó. Song song đó, thể hiện được chất lượng nhân lực xứng tầm với giá trị của sản phẩm bất động sản. Mặt khác, những quy chuẩn, quy tắc trên sẽ giúp giảm thiểu các vấn đề tiêu cực, đồng thời tránh trường hợp người tư vấn nhận thức được những điều không đúng, không tốt cho khách hàng nhưng vẫn bỏ qua vì lợi ích trong bán hang, Nhà báo – Luật gia Hồ Minh Sơn chia sẻ thêm.

Tin rằng, khi dự án Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) vào kỳ họp thứ 5 (tháng 5 năm 2023) của Quốc hội khóa XV và thông qua dự án Luật vào kỳ họp thứ 6 (tháng 10 năm 2023) của Quốc hội khóa XV tới đây. Từ đó, hoạt động thị trường BĐS ổn định, trong giai đoạn hiện tại thì ngoài việc cần áp dụng nghiêm các quy định xử phạt của Nghị định số 16, cơ quan chức năng cần tăng cường giám sát buộc nhân sự gia nhập vào lĩnh vực tư vấn BĐS phải đáp ứng được các điều kiện quy định; xử lý nghiêm đối với các sàn hay trung tâm môi giới BĐS đang hoạt động “ngoài luồng”, không bảo đảm các quy định của pháp luật về điều kiện kinh doanh, môi giới BĐS.

Văn Hải – Trần Danh