(HNTT) – Giải Nobel Vật lý năm 2021 hôm 5-10 đã được trao cho 3 nhà khoa học Syukuro Manabe, Klaus Hasselmann, Giorgio Parisi vì những đóng góp đột phá vào trong việc dự đoán biến đổi khí hậu và sự hiểu biết của con người đối với các hệ thống vật lý phức tạp.
“Những khám phá được công nhận trong năm nay chứng tỏ kiến thức của chúng ta về khí hậu có được dựa trên nền tảng khoa học vững chắc, sự phân tích chặt chẽ các quan sát. Những cống hiến được vinh danh góp phần giúp chúng ta có cái nhìn sâu sắc hơn về đặc tính và sự tiến hóa của các hệ thống vật lý phức tạp” – ông Thors Hans Hansson, Chủ tịch Ủy ban Nobel Vật lý, đánh giá.
Theo Tổng Thư ký Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển Goran Hansson, một nửa giải thưởng được trao cho 2 nhà khoa học Syukuro Manabe (sinh tại Nhật Bản và hiện có quốc tịch Mỹ, 90 tuổi) và Klaus Hasselmann (người Đức, 89 tuổi) nhờ nghiên cứu lập mô hình vật lý về khí hậu trái đất, định lượng sự thay đổi và dự đoán đáng tin cậy về hiện tượng nóng lên toàn cầu. Hai nhà khoa học này được cho là đã đặt nền tảng kiến thức của con người về khí hậu trái đất và con người ảnh hưởng đến nó ra sao.
Giải Nobel Vật lý năm 2021 được công bố tại thủ đô Stockholm – Thụy Điển hôm 5-10 Ảnh: Reuters
Từ những năm 1960, ông Manabe đã chứng minh sự gia tăng của CO2 trong khí quyển khiến nhiệt độ trên bề mặt trái đất tăng lên như thế nào. Nghiên cứu này đã đặt nền móng cho sự ra đời của các mô hình khí hậu hiện nay. Khoảng một thập kỷ sau đó, ông Hasselmann tạo ra một mô hình liên kết thời tiết và khí hậu, giúp giải thích lý do các mô hình khí hậu có thể đáng tin cậy dù thời tiết dường như có bản chất hỗn loạn. Ông Hasselmann cũng phát triển phương thức tìm kiếm các dấu hiệu cụ thể về tác động của con người đối với khí hậu.
Nhà khoa học Giorgio Parisi (người Ý, 73 tuổi) nhận một nửa còn lại của giải thưởng với thành tựu “khám phá tác động qua lại của sự rối loạn và dao động trong các hệ thống vật lý từ quy mô nguyên tử đến hành tinh”. Theo hãng tin AP, ông Parisi đã xây dựng một mô hình toán học và vật lý chi tiết, giúp hiểu rõ các hệ thống phức tạp trong những lĩnh vực khác nhau như toán học, sinh học, khoa học thần kinh và học máy. Phản ứng trước thông tin mình được giải Nobel, ông Parisi nhấn mạnh vấn đề cấp bách hiện nay là thế giới cần có quyết định mạnh mẽ và hành động nhanh chóng trong việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. “Rõ ràng là vì thế hệ tương lai, chúng ta phải hành động ngay bây giờ” – nhà khoa học này kêu gọi.
Giải thưởng danh giá trên đi kèm với huy chương vàng và 10 triệu krona Thụy Điển (hơn 1,14 triệu USD). Theo sau giải Nobel Vật lý, giải Nobel Hóa học sẽ được công bố trong ngày 6-10.
Theo Xuân Mai/nld.com.vn
