(HNTTO) – Trong thời đại số hóa ngày nay, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của hàng tỷ người. Từ Facebook, Instagram đến TikTok, chúng ta dễ dàng chia sẻ những khoảnh khắc đẹp đẽ, những thành tựu cá nhân và những hình ảnh lung linh về cuộc sống. Tuy nhiên, đằng sau lớp vỏ hào nhoáng ấy là hiện tượng “sống ảo” nơi mọi người thường khoe khoang những gì không hoàn toàn phản ánh thực tế.
Một bức tranh đẹp nhưng không hoàn hảo
Hãy tưởng tượng bạn lướt qua New feed mạng xã hội: những bức ảnh du lịch sang trọng, bữa ăn đắt đỏ tại nhà hàng cao cấp, thân hình hoàn hảo sau hàng giờ chỉnh sửa, hay những câu chuyện thành công được kể một cách hoa mỹ. Đây chính là “sống ảo” một thuật ngữ chỉ việc xây dựng hình ảnh lý tưởng trên mạng, thường phóng đại hoặc che giấu những khía cạnh bình dị, thậm chí khó khăn của cuộc sống thực. Khoe khoang, hay còn gọi là “flexing”, trở thành công cụ để khẳng định giá trị bản thân, từ việc khoe xe hơi, túi xách hàng hiệu đến những mối quan hệ “cao cấp”.
Những mạng xã hội phổ biến hiện nay (Ảnh: T.H)
Tại sao con người lại rơi vào vòng xoáy này? Một phần xuất phát từ bản năng xã hội: Chúng ta muốn được công nhận, được yêu thích. Mạng xã hội khai thác điều đó qua thuật toán, ưu tiên nội dung hấp dẫn, dẫn đến cuộc đua không ngừng nghỉ. Theo các nghiên cứu tâm lý, việc khoe khoang thường là cách để bù đắp cho sự thiếu hụt cảm xúc trong đời thực, như cô đơn hay bất an. Nhưng đằng sau đó là một bi kịch nhân văn: Chúng ta đang đánh mất chính mình trong việc cố gắng trở thành phiên bản “hoàn hảo” mà xã hội mong đợi.
Áp lực và sự mất kết nối
Sống ảo không chỉ ảnh hưởng đến người đăng mà còn lan tỏa đến cộng đồng. Nhiều người trẻ, đặc biệt là thế hệ Gen Z, rơi vào trạng thái so sánh bản thân với hình ảnh lý tưởng của người khác, dẫn đến trầm cảm, lo âu và thậm chí là hành vi tự hại. Một báo cáo từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy tỷ lệ rối loạn sức khỏe tâm thần tăng cao ở những người sử dụng mạng xã hội quá mức, phần lớn do áp lực từ việc “khoe khoang”. Chúng ta thấy những câu chuyện buồn: Một cô gái trẻ đẹp trên Instagram nhưng thực tế đang chiến đấu với bệnh trầm cảm; một chàng trai khoe cuộc sống giàu có nhưng đang chìm trong nợ nần.
Áp lực và sự mất kết nối do mạng xã hội (Ảnh: T.H)
Từ góc nhìn xã hội, hiện tượng này làm suy yếu các giá trị cốt lõi của con người. Thay vì kết nối thực sự, những cuộc trò chuyện chân thành, những cái ôm ấm áp, chúng ta chỉ trao đổi qua màn hình, nơi mọi thứ đều được lọc qua lăng kính ảo. Khoe khoang không chỉ tạo ra khoảng cách xã hội mà còn nuôi dưỡng sự ghen tị, đố kỵ, khiến con người trở nên xa cách nhau hơn. Chúng ta quên mất rằng cuộc sống thực sự là sự pha trộn giữa niềm vui và nỗi buồn, thành công và thất bại, và chính những điều đó mới làm nên bản sắc con người.
Hãy sống thực để yêu thương thực
Dù vậy, không phải mọi thứ trên mạng xã hội đều tiêu cực. Nó có thể là công cụ để lan tỏa lòng tốt, như các chiến dịch từ thiện hay câu chuyện truyền cảm hứng chân thực. Vấn đề nằm ở cách chúng ta sử dụng nó. Để phản ánh giá trị nhân văn, chúng ta cần quay về với sự chân thực. Chia sẻ không phải để khoe khoang mà để kết nối. Hãy kể về những thất bại để động viên người khác, khoe những khoảnh khắc bình dị để nhắc nhở rằng cuộc sống không cần hoàn hảo để hạnh phúc.
Từ góc nhìn triết học, triết gia Aristotle từng nói rằng hạnh phúc thực sự đến từ việc sống có đạo đức và kết nối với cộng đồng. Trong thời đại số, điều này có nghĩa là ưu tiên mối quan hệ thực tế hơn lượt theo dõi ảo. Hãy dành thời gian cho gia đình, bạn bè, thay vì dành hàng giờ chỉnh sửa ảnh. Và quan trọng hơn, hãy nuôi dưỡng lòng nhân ái. Thay vì ghen tị với người khác, hãy chúc mừng họ một cách chân thành, và nhớ rằng đằng sau mỗi bài đăng là một con người với những câu chuyện riêng.
Chia sẻ đẻ yêu thương (Ảnh: T.H)
Sống ảo và khoe khoang trên mạng xã hội là sản phẩm của thời đại, nhưng chúng không định nghĩa giá trị con người. Hãy nhớ rằng, cuộc sống thực sự nằm ở những khoảnh khắc không được đăng tải. Nụ cười của đứa con, lời khuyên từ người bạn, hay niềm vui từ việc giúp đỡ ai đó. Bằng cách sống chân thực hơn, chúng ta không chỉ giải phóng bản thân khỏi áp lực mà còn góp phần xây dựng một cộng đồng mạng lành mạnh, nơi giá trị nhân văn được tôn vinh.
Hãy tắt màn hình một lúc, nhìn ra thế giới thực và cảm nhận vẻ đẹp của nó. Bởi cuối cùng, con người chúng ta không phải là những hình ảnh ảo, mà là những trái tim biết yêu thương và kết nối.
Thế Hiệp/Tạp chí Doanh nghiệp và Trang trại Việt Nam
