Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn: Giấy tờ hết hạn khi đang ở nước ngoài – Làm sao để được trở lại quốc tịch Việt Nam?
(HNTTO) – Tại buổi tham vấn pháp luật miễn phí dành cho các doanh nghiệp thành viên Câu lạc bộ Doanh nhân IMRIC – IRLIE (Viện IMRIC) và Câu lạc bộ Báo chí Truyền thông&Chính sách pháp luật (Viện IRLIE) vào sáng ngày 27/10/2025, tại số 44/67, phố Cảm Hội, phường Dống Mác, quận Hai Bà Trưng (cũ), Thành phố Hà Nội. Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn (TTTVPLMS) tổ chức buổi tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật bằng hình thức trực tiếp và trực tuyến. Vớiviệc trợ giúp pháp lý là một chính sách nhân văn của Đảng và Nhà nước dành cho những người không có khả năng sử dụng dịch vụ pháp lý có thu phí, theo đó người nghèo, người yếu thế trong xã hội được sử dụng dịch vụ pháp lý miễn phí khi có vướng mắc, tranh chấp pháp luật.
Trong quá trình hoạt động của Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IMRIC) thường xuyên phối hợp Viện Nghiên cứu Chính sách pháp luật&Kinh tế hội nhập (IRLIE) luôn xem công tác trợ giúp pháp lý góp phần giúp người dân giảm nghèo về pháp luật, do đó, Luật Trợ giúp pháp lý được Quốc hội thông qua năm 2006 và Luật Trợ giúp pháp lý được Quốc hội thông qua năm 2017 đều xác định người nghèo là nhóm đối tượng ưu tiên đầu tiên trong các nhóm đối tượng được trợ giúp pháp lý…
Đồng thời, truyền tải nội dung trên các trang tin điện tử, mạng xã hội, tạp chí in như: www.huongnghiepthitruong.vn (Viện IMRIC); www.chinhsachphapluat.vn (Viện IRLIE); www.tuvanphapluatvietnam.vn (Trung tâm TVPLMS); www.thamvanphapluat.vn (Trung tâm TTLCC); www.nghiencuupldautu.vn và www.phattrienspcongnghe.vn (Hiệp hội Nghiên cứu, Tư vấn về Chính sách, pháp luật cho hoạt động đầu tư tại Việt Nam “AVRCIPL”); www.bestlife.net.vn; www.doanhnghiepnongnghiep.vn (liên kết Tạp chí Doanh nghiệp và Trang trại Việt Nam); www.vanhoacongdong.vn (Hiệp hội Phát triển Văn hoá cộng đồng Việt Nam)…
Như vậy, với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, các Bộ, ngành, địa phương, Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn về công tác trợ giúp pháp lý cho người nghèo, người yếu thế được triển khai đồng bộ, thống nhất trên toàn quốc và được thực hiện thường xuyên, trong đó chú trọng các hoạt động hỗ trợ trực tiếp cho người nghèo, người yếu thế như: thực hiện vụ việc trợ giúp pháp lý; truyền thông về trợ giúp pháp lý ở cơ sở; nâng cao năng lực đội ngũ người thực hiện trợ giúp pháp lý, đội ngũ người tham gia trợ giúp pháp lý…
Cùng với đó, các hoạt động trợ giúp pháp lý được Viện IMRIC; Viện IRLIE; Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn tuyên truyền về các vụ việc trợ giúp pháp lý, với mong muốn ngày càng được nâng cao, nhiều vụ việc thành công, hiệu quả như người được trợ giúp pháp lý được tuyên không có tội hoặc được tuyên mức án nhẹ hơn hoặc chuyển tội danh hay thay đổi khung hình phạt thấp hơn so với mức đề nghị trong cáo trạng của Viện kiểm sát nhân dân…Đặc biệt, trongsuốt thời gian qua trợ giúp pháp lý đã thể hiện rất tốt vai trò của mình trong việc đảm bảo việc xét xử vụ việc khách quan, đúng người, đúng tội, tránh được oan sai cho người dân cũng như đã thực hiện thành công chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước dành cho người nghèo, các đối tượng yếu thế trong xã hội. Trợ giúp pháp lý đã giúp người dân sử dụng pháp luật khi có tranh chấp, vướng mắc, giúp người dân “giảm nghèo về pháp luật”, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, người dân yên tâm lao động để giảm nghèo về kinh tế…
Tại buổi tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật miễn phí lần này, các luật gia, luật sư, tư vấn viên, cộng tác viên tư vấn pháp luật của Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn (TTTVPLMS) đã tham vấn về hai trường hợp cụ thể như sau:
Trường hợp thứ nhất: Giấy tờ hết hạn khi đang ở nước ngoài, phải làm sao?
Thành viên CLB DN IMRIC – IRLIE băn khoăn việc người Việt ở nước ngoài có thể đổi giấy phép lái xe và chứng minh nhân dân khi giấy tờ hết hạn hay không?
Căn cứ Luật Giao thông đường bộ 2008 (luật cũ), Luật trật tự, an toàn giao thông đường bộ năm 2024 (luật hiện hành), GPLX hạng C là loại giấy phép có thời hạn. Khi hết hạn, người lái xe phải thực hiện thủ tục đổi GPLX. Tuy nhiên, để được đổi, người có GPLX phải có tên trong hệ thống thông tin giấy phép lái xe tại Cục Cảnh sát giao thông hoặc bảng kê danh sách cấp giấy phép lái xe (sổ quản lý).
Căn cứ theo khoản 2 Điều 19 Thông tư 12/2025/TT-BCA, việc đổi giấy phép lái xe phụ thuộc vào thời gian quá hạn sử dụng của giấy phép lái xe, cụ thể: Trường hợp giấy phép lái xe quá thời hạn sử dụng dưới 01 tháng kể từ ngày hết hạn mà người có giấy phép lái xe không thể thực hiện được thủ tục đổi giấy phép lái xe do ốm đau, thiên tai, hoả hoạn, dịch bệnh thì người đó không phải sát hạch lý thuyết để cấp giấy phép lái xe.
Do đó, đối với trường hợp ốm đau, thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh, thí sinh không cần có mặt thi sát hạch lý thuyết. Tuy nhiên cần chứng minh bằng các giấy tờ, văn bản cụ thể (ví dụ như giấy khám sức khoẻ, báo cáo, thống kê thiệt hại thiên tai của chính quyền,…).
Tại điểm a khoản 1 Điều 4 của Thông tư này – trong trường hợp giấy phép lái xe quá thời hạn sử dụng dưới 01 năm kể từ ngày hết hạn thì phải sát hạch lý thuyết để cấp giấy phép lái xe.
Tại khoản 1,2,3 Điều 4 Thông tư này – trong trường hợp giấy phép lái xe quá thời hạn sử dụng từ 01 năm trở lên kể từ ngày hết hạn thì phải sát hạch lý thuyết, thực hành lái xe trong hình và trên đường để cấp giấy phép lái xe.
Tại khoản 3 Điều 16 Thông tư này – thì hồ sơ đề nghị sát hạch thực hiện: Người có giấy phép lái xe được quy định tại điểm a khoản này có nhu cầu ôn tập thì đăng ký với các cơ sở đào tạo lái xe hoặc trung tâm sát hạch lái xe để được hướng dẫn ôn tập; Trường hợp người có giấy phép lái xe được quy định tại điểm a khoản này sát hạch không đạt kết quả để được cấp giấy phép lái xe nếu có nhu cầu thì đăng ký với Phòng Cảnh sát giao thông để tham gia sát hạch lại.
Vì vậy, tùy vào trường hợp, thời gian quá hạn sử dụng của giấy phép lái xe mà người có giấy phép lái xe có phải sát hạch lý thuyết và thực hành hay không. Ở trường hợp phải sát hạch thì người có giấy phép lái xe quá hạn sử dụng cần có mặt tại Việt Nam và liên hệ các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền để thực hiện việc sát hạch.
Qua đó, kể từ ngày 01/7/2024, việc cấp, đổi căn cước được thực hiện theo Luật Căn cước năm 2023. Theo đó, khi chứng minh nhân dân hết hạn thì sẽ không được cấp lại mà phải làm thủ tục cấp thẻ căn cước.
Tại Điều 23 Luật Căn cước 2023, trình tự, thủ tục cấp thẻ căn cước bắt buộc phải có bước thu nhận thông tin nhân dạng và thông tin sinh trắc học gồm ảnh khuôn mặt, vân tay, mống mắt của người cần cấp thẻ căn cước. Quy trình này đòi hỏi sự có mặt của bạn tại cơ quan Công an có thẩm quyền để đảm bảo tính chính xác và an ninh dữ liệu. Để cấp, đổi căn cước, công dân có thể liên hệ công an cấp xã nơi thường trú, nơi tạm trú (nếu chưa hết hạn) hoặc Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội Công an cấp tỉnh.
Tại Điều 21 Nghị định 70/2024/NĐ-CP của Chính phủ, công dân đến cơ quan quản lý căn cước đề nghị cấp, cấp đổi, cấp lại thẻ căn cước, cung cấp thông tin gồm họ, chữ đệm và tên khai sinh, số định danh cá nhân, nơi cư trú để người tiếp nhận kiểm tra đối chiếu thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Trường hợp thông tin của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư chưa có hoặc có sai sót thì người tiếp nhận thực hiện việc điều chỉnh thông tin trước khi đề nghị cấp, cấp đổi, cấp lại thẻ căn cước.
Cạnh đó, công dân có thể mang theo hộ chiếu, CMND cũ,…
Trường hợp thứ hai: Điều kiện như thế nào để được trở lại quốc tịch Việt Nam?
Thành viên CLB DN IMRIC – IRLIE nêu câu hỏi: Pháp luật quy định như thế nào về điều kiện được trở lại quốc tịch Việt Nam?
Tại Điều 23 Văn bản hợp nhất Luật Quốc tịch Việt Nam, năm 2025. Cụ thể: Người đã mất quốc tịch Việt Nam theo quy định có đơn xin trở lại quốc tịch Việt Nam thì được xem xét giải quyết trở lại quốc tịch Việt Nam; Người xin trở lại quốc tịch Việt Nam không được trở lại quốc tịch Việt Nam, nếu việc đó làm phương hại đến lợi ích quốc gia của Việt Nam; Trường hợp người bị tước quốc tịch Việt Nam xin trở lại quốc tịch Việt Nam thì phải sau ít nhất 5 năm, kể từ ngày bị tước quốc tịch mới được xem xét cho trở lại quốc tịch Việt Nam; Người xin trở lại quốc tịch Việt Nam phải lấy lại tên gọi Việt Nam trước đây. Trường hợp người xin trở lại quốc tịch Việt Nam đồng thời xin giữ quốc tịch nước ngoài thì có thể lựa chọn tên ghép giữa tên Việt Nam và tên nước ngoài. Tên gọi này phải được ghi rõ trong quyết định cho trở lại quốc tịch Việt Nam.
Trong đó, người xin trở lại quốc tịch Việt Nam được giữ quốc tịch nước ngoài nếu đáp ứng các điều kiện sau đây và được Chủ tịch nước cho phép: Việc giữ quốc tịch nước ngoài phù hợp với phápluật của nước đó; Không sử dụng quốc tịch nước ngoài để gây phương hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân, xâm hại an ninh, lợi ích quốc gia, trật tự, an toàn xã hội của Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Chính phủ quy định chi tiết Điều này.
Cố vấn Viện IRLIE, LG. Đặng Thanh Hưởng – Chánh VP Trung tâm tư vấn pháp luật Minh Sơn
