Nữ Tiến sĩ đoạt giải Nobel Y sinh 2025: Mở ra hy vọng mới cho hàng triệu người bệnh, đặc biệt là phụ nữ
(HNTTO) – Giải Nobel Y sinh 2025 vừa vinh danh 3 nhà khoa học cho công trình ‘Khám phá về dung nạp miễn dịch ngoại biên’. 3 tác giả làm nên lịch sử là Shimon Sakaguchi, Fred Ramsdell và Tiến sĩ Mary E. Brunkow. Bà Brunkow tỏa sáng như một ‘bông hồng’ trí tuệ, vì bà chính là người trực tiếp tìm ra gen Foxp3 – ‘công tắc vàng’ giải mã bí ẩn của toàn bộ công trình. Khám phá cốt lõi này là niềm tự hào lớn, mở ra hy vọng mới cho hàng triệu người bệnh, đặc biệt là phụ nữ.
3 nhà khoa học đoạt giải Nobel Y sinh 2025, từ trái qua: Fred Ramsdell, Mary E. Brunkow và Shimon Sakaguchi
“Phép màu” khoa học
Công trình đoạt giải Nobel của bộ 3 nhà khoa học tập trung vào cơ chế “Dung nạp miễn dịch ngoại biên” – bí quyết cốt lõi giúp hệ miễn dịch không tấn công chính cơ thể.
Hệ miễn dịch là “đội quân” bảo vệ cơ thể nhưng khi nó mất kiểm soát và tấn công nhầm vào các mô khỏe mạnh, sẽ gây ra bệnh tự miễn (ví dụ: Lupus, viêm khớp dạng thấp).
Giáo sư Sakaguchi là người đầu tiên phát hiện ra Tế bào T điều hòa (T-regs), hoạt động như “cảnh sát trưởng” giữ trật tự.
Còn Tiến sĩ Mary Brunkow, từ năm 2001, khi nghiên cứu những con chuột mắc bệnh tự miễn nghiêm trọng, bà đã sử dụng chuyên môn Sinh học Phân tử của mình để tìm ra, rồi chứng minh Gen Foxp3 bị lỗi chính là nguyên nhân. Bà xác định gen này chính là “mã lệnh” hay “công tắc nguồn” để tạo ra các “Cảnh sát trưởng” T-regs.
Khám phá của Tiến sĩ Brunkow đã cung cấp bằng chứng di truyền then chốt và chiếc “chìa khóa” mà toàn bộ lĩnh vực miễn dịch học đang tìm kiếm. Nhờ bà, các nhà khoa học mới có thể hiểu và kiểm soát được cơchế này
Giải Nobel Y sinh 2025 vừa vinh danh 3 nhà khoa học cho công trình “Khám phá về dung nạp miễn dịch ngoại biên”: Shimon Sakaguchi, Fred Ramsdell, Mary E. Brunkow
Vinh quang Nobel và Ý nghĩa Cộng đồng
Việc Tiến sĩ Mary E. Brunkow, đoạt giải Nobel không chỉ là thành tựu cá nhân mà còn mang ý nghĩa lớn lao cho giới khoa học và phụ nữ toàn cầu.
Trong lĩnh vực Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học (STEM), phụ nữ thường chiếm số lượng khiêm tốn. Chiến thắng của bà Brunkow là lời khẳng định mạnh mẽ về trí tuệ, sự kiên trì và đóng góp không thểthiếu của phụ nữ trong việc giải quyết các vấn đề phức tạp nhất của nhân loại.
Không chỉ có vậy, khám phá của bà đặc biệt nhân văn vì các bệnh tự miễn dịch có tỷ lệ mắc bệnh ở phụ nữcao hơn nam giới rất nhiều (gần 80% trường hợp). Việc hiểu rõ gen Foxp3 giúp các nhà khoa học phát triển liệu pháp điều chỉnh T-regs, mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho hàng triệu phụ nữ.
Nghiên cứu cũng mở ra con đường sáng tạo trong điều trị ung thư. Các nhà khoa học đang nghiên cứu cách vô hiệu hóa tạm thời T-regs trong khối u ung thư, để hệ miễn dịch có thể chiến đấu mạnh mẽ hơn chống lại tế bào ung thư.
Có thể nói, Tiến sĩ Mary E. Brunkow, “bông hồng” của Nobel Y sinh 2025, đã cống hiến trí tuệ của mình đểgiải mã bí ẩn phức tạp nhất của sự sống, khẳng định mạnh mẽ vai trò không thể thay thế của người phụnữ trong lĩnh vực khoa học.
Học vấn “đỉnh” của của Tiến sĩ Mary E. Brunkow
Để có được khám phá vĩ đại này, Tiến sĩ Mary E. Brunkow đã xây dựng cho mình một nền tảng học thuật vững chắc đáng ngưỡng mộ:
Bà hoàn thành chương trình Tiến sĩ (Ph.D.) ngành Sinh học Phân tử tại Đại học Princeton (Mỹ) vào năm 1991. Đây là một trong những ngôi trường danh giá nhất thế giới, nơi rèn luyện khả năng tư duy đột phá và sự tỉ mỉ tuyệt vời.
Bà Brunkow chọn làm việc tại các công ty công nghệ sinh học ở Seattle, một môi trường cho phép bà áp dụng ngay kiến thức chuyên sâu để tìm ra giải pháp chữa bệnh thực tế.
Nguồn: TNP
Kim Thanh (tổng hợp)
https://phunuvietnam.vn/nu-tien-si-doat-giai-nobel-y-sinh-2025-mo-ra-hy-vong-moi-cho-hang-trieu-nguoi-benh-dac-biet-la-phu-nu-20251006230339049.htm
