LS-ThS. Nguyễn Thành Hưng – PGĐ Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm: Mượn tiền mua vé số, lúc trúng chia đôi có đúng luật – Nhà gái thách cưới quá cao có bị phạt?

(HNTTO) – Sáng ngày 06/01/2025, Viện Nghiên cứu Chính sách pháp luật và Kinh tế hội nhập (IRLIE) phối hợp Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IMRIC) tổ chức buổi tham vấn pháp lý bằng hình thức trực tuyến cho các doanh nghiệp thành viên và doanh nghiệp thuộc Câu lạc bộ Danh nghiệp IMRIC – IRLIE…

Tại đây, các doanh nghiệp nêu một số câu hỏi cần thăm vấn phám lý như: Tôi có thói quen mua vé số, hôm trước lúc mua vé thì bị thiếu tiền nên hỏi mượn bạn nhậu. Ngày hôm sau dò trúng giải ba 10 triệu đồng, tôi gửi bạn nhậu 500 ngàn lấy hên nhưng bạn nhất quyết đòi chia đôi. Xin hỏi trường hợp này luật quy định thế nào?. Bên cạnh đó, dịp cuối năm nay, tôi có tổ chức đám cưới cho con trai, tuy nhiên nhà gái thách cưới quá cao. Vậy , cho hỏi liệu nhà gái có bị phạt?

Phân tích yếu tố pháp lý, Luật sư – Thạc sỹ Nguyễn Thành Hưng – Phó giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm (TTLCC), Giám đốc Chi nhánh số 1 (tại Long Thành, tỉnh Đồng Nai) cho biết: Sau khi thỏa thuận vay tiền xong, khoản tiền vay đã được chuyển quyền sở hữu từ bên cho vay sang bên vay…Đồng thời, lễ cưới không chỉ là sự kiện quan trọng đánh dấu bước ngoặt của cặp uyên ương mà còn là dịp để hai gia đình giao lưu và thể hiện sự hòa hợp.

Mượn tiền mua vé số, lúc trúng chia đôi có đúng luật?

Việc mượn tiền mua vé số thực chất là hợp đồng vay tài sản (còn gọi là hợp đồng vay tiền).

Căn cứ theo Điều 463 BLDS năm 2015 thì hợp đồng vay tài sản là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó, bên cho vay giao tài sản cho bên vay; khi đến hạn trả, bên vay phải hoàn trả cho bên cho vay tài sản cùng loại theo đúng số lượng, chất lượng và chỉ phải trả lãi nếu có thỏa thuận hoặc pháp luật có quy định.

Tại Điều 464 BLDS năm 2015 quy định đối tượng của hợp đồng (là khoản tiền vay) đã được chuyển quyền sở hữu từ bên cho vay sang bên vay. Bên vay có quyền sử dụng số tiền này theo ý chí của họ (trừ trường hợp các bên thỏa thuận về mục đích sử dụng tài sản vay – Điều 467 BLDS năm 2015).

Có thể khẳng định, số tiền có được khi trúng số thuộc quyền sở hữu của người mua vé số (tức người vay tiền). Việc người cho vay đòi chia đôi khi không có thỏa thuận từ trước là không có căn cứ pháp lý.

Nhà gái thách cưới quá cao có bị phạt?

Một trong những phong tục không thể thiếu trong lễ cưới truyền thống Việt Nam là việc “thách cưới. Thách cưới là một phần của tục lệ cưới xin truyền thống…Qua đó, gia đình nhà gái đưa ra một số yêu cầu về quà cưới, tài sản hoặc tiền bạc mà nhà trai phải chuẩn bị trước đám cưới.

Cạnh đó, mục đích của thách cưới thường là để thể hiện lòng kính trọng của nhà trai với nhà gái cũng như là sự chuẩn bị chu đáo của chú rể cho cuộc sống hôn nhân. Mặc dù vậy, một câu hỏi đặt ra là, nhà gái thách cưới quá cao có vi phạm pháp luật hay bị phạt không?

Thách cưới phụ thuộc vào thỏa thuận giữa hai bên gia đình và phong tục tập quán của từng địa phương. Mặt khác, nếu việc thách cưới trở nên quá đáng, gây áp lực kinh tế cho gia đình nhà trai hoặc dẫn đến mâu thuẫn nghiêm trọng giữa hai bên, nó có thể được xem là trái với tinh thần xây dựng hạnh phúc hôn nhân và xã hội. Thách cưới quá cao có thể bị cộng đồng lên án vì đi ngược lại giá trị nhân văn, đoàn kết trong hôn nhân.

Căn cứ quy định tại Nghị định 126/2014/NĐ-CP, thì hành vi thách cưới cao được hiểu là hành vi đòi hỏi yêu sách về của cải, mang tính chất gả bán như đòi bạc trắng, tiền mặt, của hồi môn, trâu, bò, chiêng ché…, vượt quá khả năng của nhà trai để dẫn cưới.

Tại Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình cũng giải thích, yêu sách của cải trong kết hôn là việc đòi hỏi về vật chất một cách quá đáng và coi đó là điều kiện để kết hôn nhằm cản trở việc kết hôn tự nguyện. Đây cũng là một trong các hành vi bị cấm nhằm bảo vệ chế độ hôn nhân và gia đình tự nguyện, tiến bộ được quy định tại Điều 5 Luật Hôn nhân và gia đình.

Tại Điểm đ khoản 1 Điều 59 Nghị định số 82/2020/NĐ-CP, người nào cản trở kết hôn, yêu sách của cải trong kết hôn có thể bị phạt tiền từ 03 – 05 triệu đồng. Mức phạt này tăng mạnh so với quy định trước đây tại Nghị định 167/2023/NĐ-CP bởi trước đây mức phạt cho hành vi này chỉ phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 – 300.000 đồng nếu yêu sách của cải nhằm cản trở người khác kết hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ.

Cùng với đó, nếu nặng hơn, đủ dấu hiệu cấu thành Tội cưỡng ép kết hôn, ly hôn hoặc cản trở hôn nhân tự nguyện, tiến bộ, cản trở ly hôn tự nguyện thì sẽ bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 181 Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13. Theo đó, nếu người nào đưa ra yêu sách về của cải trong kết hôn, đã bị xử phạt hành chính rồi mà vẫn vi phạm thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 03 năm.

Như vậy, để đảm bảo hạnh phúc dài lâu cho đôi trẻ và sự gắn kết của hai gia đình, cần có sự hiểu biết và chia sẻ thông tin rõ ràng giữa các bên tham gia. Hai bên gia đình nên thảo luận và thỏa thuận về mức độ thách cưới ngay từ đầu, dựa trên khả năng tài chính và tình hình thực tế của gia đình nhà trai.

Đôi bên cần tôn trọng quyết định và hoàn cảnh của nhau, tránh việc biến thách cưới thành gánh nặng gây chia rẽ.Tìm hiểu luật pháp: Cần tìm hiểu rõ về các quy định pháp luật hiện hành, đảm bảo mọi hoạt động cưới xin đều hợp pháp và không gây ra tranh cãi.

Song song đó, thách cưới là một tập tục lâu đời, mang nhiều ý nghĩa văn hóa và tình cảm. Tuy nhiên, để duy trì và phát huy văn hóa tốt đẹp này, các gia đình cần áp dụng một cách linh hoạt và nhân văn. Việc thách cưới quá cao, nếu không giải quyết khéo léo, có thể gây ra những hệ lụy không mong muốn. Tuy nhiên, điều quan trọng nhất là hướng tới hạnh phúc bền lâu của đôi lứa và sự hòa hợp giữa hai gia đình.

Trong bối cảnh xã hội hiện đại, các vấn đề truyền thống như thách cưới cần được nhìn nhận và điều chỉnh sao cho phù hợp với giá trị nhân văn và kinh tế của thời đại.

Văn Hải – Tuấn Tú (CTVTVPL Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm)