Ông Phạm Trắc Long – PGĐ Trung tâm TTLCC thông tin việc CSGT có được mặc thường phục khi bắn tốc độ, được quay phim, chụp hình đang làm nhiệm vụ – TTGT được xử phạt lỗi vi phạm giao thông?

(HNTTO) – Gần đây, nhiều doanh nghiệp thành viên Viện Nghiên cứu Thị trường – Truyền thông Quốc tế (IRMIC) và Viện Nghiên cứu Chính sách pháp luật&Kinh tế hội nhập (IRLIE) luôn quan tâm, tìm hiểu về việc Cảnh sát giao thông mặc thường phục có được tham gia bắn tốc độ…Đồng thời, người dân có được quay phim, chụp ảnh CSGT khi đang làm nhiệm vụ hay không. Ngoài ra, quyền hạn của Thanh tra giao thông được xử phạt lỗi vi phạm giao thông gì. Dưới góc độ pháp lý, Ông Phạm Trắc Long – Phó giám đốc Trung tâm tư vấn pháp luật Toàn Tâm (TTLCC) đã chia sẻ, tham vấn cho các doanh nghiệp cụ thể sau: 

Cảnh sát giao thông mặc thường phục có được tham gia bắn tốc độ?

Ảnh minh hoạ

Căn cứ khoản 1 Điều 11 Thông tư 65/2020/TT-BCA có quy định: Trang phục; phương tiện giao thông; phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ và vũ khí, công cụ hỗ trợ của lực lượng Cảnh sát giao thông:Cảnh sát giao thông khi tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm sử dụng trang phục Cảnh sát, đeo số hiệu Công an nhân dân theo quy định của Bộ Công an. Khi kiểm soát vào buổi tối, ban đêm hoặc ban ngày trong điều kiện thời tiết sương mù, thời tiết xấu làm hạn chế tầm nhìn phải mặc áo phản quang;Trường hợp kiểm soát thông qua phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ, được bố trí một bộ phận Cảnh sát giao thông mặc thường phục để vận hành, sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ, giám sát tình hình trật tự, an toàn giao thông, phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật về giao thông đường bộ và hành vi vi phạm pháp luật khác. Khi phát hiện vi phạm phải thông báo ngay cho bộ phận tuần tra, kiểm soát công khai để tiến hành kiểm soát, xử lý theo quy định của pháp luật; Trưởng phòng Hướng dẫn tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ thuộc Cục Cảnh sát giao thông (sau đây viết gọn là Trưởng phòng Hướng dẫn tuần tra, kiểm soát giao thông đường bộ), Trưởng phòng Cảnh sát giao thông, Trưởng Công an huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây gọi chung là Trưởng Công an cấp huyện) trở lên quyết định việc mặc trang phục Cảnh sát hoặc thường phục khi sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ và phải ghi rõ trong kế hoạch tuần tra, kiểm soát”

Vì vậy, Cảnh sát giao thông có thể mặc thường phục khi làm nhiệm vụ trong một số trường hợp theo quy định. Điển hình, cảnh sát giao thông được mặc thường phục để vận hành, sử dụng phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ, giám sát tình hình trật tự an toàn giao thông, phát hiện vi phạm. Đồng thời, Cảnh sát giao thông có thể mặc thường phục để thực hiện bắn tốc độ. Tuy nhiên, việc mặc thường phục này phải ghi rõ trong kế hoạch tuần tra, kiểm soát. Trong đó, cảnh sát giao thông không được mặc thường phục khi xử lý vi phạm mà phải sử dụng trang phục cảnh sát, đeo số hiệu Công an nhân dân.

Người dân quay phim, chụp ảnh CSGT khi đang làm nhiệm vụ hay không?

CSGT là một nhân viên cảnh sát được chỉ định để điều khiển hoặc phục vụ trong một đơn vị kiểm soát giao thông hoặc đường bộ, và chịu trách nhiệm thực thi các quy tắc và hướng dẫn của giao thông đường bộ. Nhiệm vụ chính của Cảnh sát giao thông là điều phối và quản lý hoạt động tham gia giao thông của người dân, bảo đảm an toàn và trật tự cho các hoạt động giao thông. Nhiều trường hợp, CSGT cũng có thể yêu cầu người tham gia giao thông dừng lại hoặc tuân thủ các hướng dẫn cụ thể để đảm bảo an toàn cho tất cả mọi người trên đường. Thế nhưng, khi người dân vi phạm luật lệ giao thông, CSGT có thẩm quyền lập biên bản xử phạt hành chính. Mặc dù nhiều người thừa nhận rằng việc tuân thủ luật lệ giao thông là cần thiết, nhưng không phải lúc nào cũng có sự đồng ý về kết quả xử phạt. Trong những trường hợp này, người dân thường quay video để bảo vệ quyền của mình.

Theo khoản 1 Điều 21 Luật Hiến pháp 2013 quy định như sau: “Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân và bí mật gia đình; có quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình…Thông tin về đời sống riêng tư, bí mật cá nhân, bí mật gia đình được pháp luật bảo đảm an toàn”. Quyền bảo vệ đời sống riêng tư và bí mật cá nhân là một trong những quyền của công dân được ghi nhận trong hiến pháp. Mỗi người dân đều có quyền bảo vệ đời sống riêng tư của mình, bao gồm các thông tin nhạy cảm về sức khỏe, tài chính và vấn đề cá nhân khác.

Cụ thể, không ai được phép xâm phạm đời sống riêng tư của người khác mà không có sự đồng ý của họ. Việc xâm phạm đời sống riêng tư có thể bao gồm lấy trộm thông tin cá nhân, theo dõi hoặc ghi âm cuộc trò chuyện, và phát tán thông tin cá nhân một cách trái phép. Mọi người cũng có quyền bảo vệ bí mật gia đình và quyền bảo vệ danh dự, uy tín của mình. Việc tiết lộ thông tin gia đình hoặc danh dự cá nhân một cách trái phép có thể gây tổn hại nghiêm trọng đến quyền lợi và danh tiếng của người đó.Mặc dù vậy, đôi khi việc bảo vệ quyền riêng tư và bí mật cá nhân của mình có thể xung đột với quyền lợi của cộng đồng. Trong một số trường hợp, chính phủ và các cơ quan thực thi pháp luật có thể yêu cầu truy cập vào thông tin cá nhân của một người dân để điều tra hoạt động phạm pháp hoặc đảm bảo an ninh quốc gia. Việc truy cập vào thông tin cá nhân phải được thực hiện trong phạm vi luật pháp và với sự đồng ý của một tòa án hoặc cơ quan kiểm soát độc lập. Việc này giúp đảm bảo rằng quyền bảo vệ quyền riêng tư và bí mật cá nhân của công dân vẫn được đảm bảo đầy đủ, đồng thời cũng đảm bảo cho sự công khai và minh bạch của quá trình pháp lý.

Theo khoản 3 Điều 4 Luật công an nhân dân năm 2018 quy định: “Tuân thủ Hiến pháp và pháp luật; cấp dưới phục tùng cấp trên; dựa vào Nhân dân và chịu sự giám sát của Nhân dân; bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân…”. Với nhiệm vụ đảm bảo trật tự an toàn, bảo vệ an ninh quốc gia, Công an nhân dân phải tuân thủ Hiến pháp và pháp luật của đất nước. Việc này đảm bảo rằng họ hoạt động trong giới hạn quyền lực và trách nhiệm được giao, đồng thời đảm bảo quyền lợi và lợi ích hợp pháp của các tổ chức và cá nhân. Công an nhân dân có trách nhiệm phục vụ nhân dân và bảo vệ lợi ích của nhân dân. Thực tế, hoạt động của Công an nhân dân là công khai và đối tượng của hoạt động này là cộng đồng. Điều này đảm bảo rằng người dân có quyền giám sát và kiểm soát hoạt động của Công an nhân dân và công an nhân dân phải thực hiện đúng quy định, không vi phạm quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân.

Theo Điều 11 Thông tư 67/2019/TT-BCA quy định các hình thức giám sát mà nhân dân có thể sử dụng để giám sát hoạt động của các chiến sĩ cảnh sát giao thông như sau: Thông qua các thông tin công khai của Công an nhân dân và phản hồi qua các phương tiện thông tin đại chúng; Thông qua các chủ thể giám sát theo quy định của pháp luật; Thông qua tiếp xúc, giải quyết trực tiếp công việc với cán bộ, chiến sỹ; Thông qua kết quả giải quyết các vụ việc, đơn thư, khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh.Thông qua thiết bị ghi âm, ghi hình hoặc quan sát trực tiếp nhưng phải đảm bảo các điều kiện sau: Không làm ảnh hưởng đến hoạt động bình thường của cán bộ, chiến sỹ khi đang thực thi nhiệm vụ; Ngoài khu vực bảo đảm trật tự, an toàn giao thông (đối với nơi có triển khai khu vực bảo đảm trật tự, an toàn giao thông); Tuân thủ các quy định pháp luật khác có liên quan.

Trong đó, pháp luật cũng cho phép công dân sử dụng các thiết bị ghi âm, ghi hình để giám sát hoạt động của cảnh sát giao thông. Do vậy, công dân có quyền quay phim, chụp ảnh cảnh sát giao thông khi đang thực hiện nhiệm vụ. Nếu như không có biển cấm quay phim, chụp ảnh tại nơi công cộng, tại trụ sở công an hay các cơ quan, đơn vị khác, người dân có thể quay phim, chụp ảnh để theo dõi, giám sát, ghi nhận các hoạt động của cơ quan, cá nhân đại diện cho Nhà nước. Các hình ảnh, âm thanh này sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát hoạt động của lực lượng chức năng, đảm bảo sự công khai, minh bạch, giảm thiểu hành vi vi phạm pháp luật của cơ quan, cá nhân đại diện cho Nhà nước.Đây là một loại hình thức giám sát và có thể giúp công chúng có cái nhìn rõ ràng hơn về công tác an ninh trật tự của Nhà nước. Điều này đúng với nguyên tắc chung là công dân được làm tất cả những gì luật không cấm. Ngoài ra, việc quay phim, chụp ảnh không được áp dụng với những trường hợp đặc biệt, bảo mật quốc gia hoặc vi phạm quyền riêng tư, bí mật cá nhân. Việc này cần phải được xử lý theo quy định của pháp luật, tránh việc xâm phạm đến quyền và lợi ích của những cá nhân, tổ chức liên quan.

Thanh tra giao thông có được xử phạt lỗi vi phạm giao thông như thế nào?

Ảnh minh hoạ

Thanh tra là hoạt động xem xét, đánh giá và thực hiện các biện pháp kỷ luật của tổ chức, cá nhân thuộc tổ chức và quy trình thanh tra sẽ được triển khai và thực hiện theo trình tự pháp luật nhất định. Qua đó, nhằm mục đích phục vụ công tác hoạt động quản lý và bảo vệ các lợi ích nhà nước cũng như các tổ chức, cá nhân khác nhau, trong đó phải kể đến chuyên ngành về giao thông đường bộ. Cùng với đó, thanh tra giao thông đường bộ là người thực hiện chức năng thanh ra chuyên ngành về giao thông đường bộ. Thanh tra giao thông thực hiện các chức năng thanh tra, kiểm tra và đôn đốc, nhắc nhở về việc chấp hành các quy định của pháp luật và bảo vệ công trình giao thông, an toàn giao thông vận tải, xử lý các hành vi vi phạm hành chính về bảo vệ công trình giao thông, an toàn giao thông vận tải đối với các cơ quan, tổ chức kinh tế và tổ chức xã hội mọi công dân, kể cả tổ chức cá nhân nước ngoài cư trú, hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam.

Như vậy, thanh tra giao thông đường bộ có một số nhiệm vụ và quyền hạn như sau: Thanh tra, phát hiện, ngăn chặn và xử phạt vi phạm hành chính trong việc chấp hành những quy định của pháp luật về bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ và bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật của công trình đường bộ và trường hợp cấp thiết để kịp thời ngăn chặn hậu quả có thể xảy ra đối với những công trình đường bộ được phép dừng phương tiện giao thông và yêu cầu người điều khiển phương tiện để thực hiện các biện pháp để bảo vệ công trình theo quy định của pháp luật và phải chịu trách nhiệm đối với quyết định đó; Thanh tra, phát hiện, ngăn chặn và xử phạt vi phạm hành chính trong việc chấp hành các quy định về các hoạt động vận tải và dịch vụ hỗ trợ vận tải tại các điểm như dừng xe và đỗ xe trên đường bộ hay tại bến xe, bãi đỗ xe, trạm dừng nghỉ, trạm kiểm tra tải trọng xe, trạm thu phí và tại cơ sở kinh doanh vận tải đường bộ; Thanh tra, phát hiện, ngăn chặn và xử phạt vi phạm hành chính trong việc đào tạo, sát hạch và cấp, đổi, thu hồi giấy phép lái xe cơ giới đường bộ đối với hoạt động kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe cơ giới. Đối với việc thanh tra đào tạo, sát hạch, cấp, đổi, thu hồi giấy phép lái xe của lực lượng quân đội, công an sẽ do Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và Bộ trưởng Bộ Công an quy định; Thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn khác theo quy định của pháp luật về thanh tra. Các chủ thể trong ngành thanh tra giao thông vận tải…

Theo quy định tại Điều 55 của Luật Xử lý vi phạm hành chính. Khi phát hiện phương tiện có các dấu hiệu theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 86 Luật Giao thông đường bộ, cụ thể như sau: Vượt quá tải trọng cho phép của cầu, đường bộ; Vượt khổ giới hạn cho phép của cầu, đường bộ; Xe bánh xích lưu thông trực tiếp trên đường mà không thực hiện biện pháp bảo vệ đường theo quy định, đổ đất, vật liệu xây dựng; Các phế liệu khác trái phép lên đường bộ hoặc vào hành lang an toàn đường bộ.

Đặc biệt, thanh tra giao thông chỉ được dừng xe khi có cảnh sát giao thông hoặc lực lượng công an khác. Đây là một điểm lưu ý để người tham gia giao thông đường bộ lưu ý và cần nên biết. Thanh tra giao thông có quyền dừng xe đang lưu thông để kiểm tra hành chính trong các trường hợp buộc chấm dứt hành vi vi phạm hành chính, cũng như kịp thời ngăn chặn hậu quả có thể xảy ra đối với công trình đường bộ nhưng quyền dừng xe của thanh tra giao thông không giống như quyền của cảnh sát giao thông. Thanh tra giao thông chỉ được dừng xe để kiểm tra hành chính trong các trường hợp phát hiện hành vi vi phạm hành chính xâm hại đến công trình đường bộ (chở quá trọng tải, dừng đỗ trái phép gây cản trở giao thông…).

Trần Danh – Công Danh