(HNTTO) – Cách đây vừa tròn 50 năm, trong những ngày tháng 3 lịch sử năm 1975, cùng với các tỉnh Tây Nguyên, quân và dân tỉnh Gia Lai đã góp phần làm nên chiến thắng lịch sử trong cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Diễn biến của cuộc Tổng tấn công và nổi dậy trên địa bàn tỉnh Gia Lai trong những ngày tháng Ba lịch sử ấy đã làm cho tôi nhớ lại những thời khắc lịch sử của dân tộc, truyền thống đấu tranh cách mạng của quê hương cũng như nơi sinh ra, lớn lên và trưởng thành. Có được ngày hôm nay, tôi luôn biết ơn sự hy sinh và công lao to lớn của đồng bào và chiến sĩ, những người đã ngã xuống, hy sinh tât cả để làm nên chiến thắng lịch sử vĩ đại này. 
Năm 1957, quê hương tôi bị chiến tranh dày xéo, cha mẹ tôi cùng bà con quê hương tỉnh Quảng Nam bị chính quyên Ngô Đinh Diệm cưỡng ép di dân lên các dinh điền theo chế độ dồn dân, lâp ấp nhằm tách những đảng viên cộng sản ra khỏi tổ chức, làm suy yếu phong trào cách mạng, lập bộ máy cai trị ở nơi đây để đàn áp các phong trào giải phóng của nhân dân ta. Năm 1960tôi sinh ra và lớn lên ở xã Lệ Cần, là một trong các dinh điền thuộc quận Lệ Trung, tỉnh PleiKu. Đến nay cũng vừa tròn 65 năm. Năm nay kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng tỉnh Gia Lai ( 17/3/1975-17/3/2025) và giải phóng hoàn toàn Miền Nam, thống nhất đất nước 30/4/1975-30/4/2025). Trước và sau ngày mới giải phóng, xã Lệ Cần thuộc huyện 9, sau đó là thị xã Pleiku, sau này, Lệ Cần thuộc huyên Mang Giang, tình Gia Lai-Kon Tum và nay là Xã Tân Bình, huyện Đak Đoa, tỉnh Gia Lai. Một sự trùng hợp đặc biệt là quê tôi, xã Bình Hải huyện Thăng Bình, tỉnh Quảng Nam cũng được giải phóng vào ngày này, ngày17/3/1975 (trước ngày giải phóng tỉnh Quảng Nam, 24/3/1975). Hai xã bị chia cắt, tuy cách nhau rất xa nhưng tấm lòng với Đảng, tình người dân và phong trào cách mạng luôn gắn bó,phát triển mạnh mẽ, luôn mang trong mình nỗi căm thù giặc sâu sắc, truyền thống “ Trung dũng kiên cường, đi đầu diệt Mỹ” sẳn sàng chiến đấu, hy sinh để quê hương được giải phóng, đất nước được hòa bình, thống nhất, nhân dân được tự do, hạnh phúc.
Là người con của quê hương đất Quảng, sinh ra trong chiến tranh đau thương, tang tóc, lớn lên nhờ cách mạng và trưởng thành trong hòa bình nên trong tâm khảm tôi luôn nhớ về cội nguồn, tri ân các bậc tiền bối và đời đòi nhớ ơn các anh hùng liệt sỹ, đồng bào đã ngả xuống, đổ máu xương, hy sinh tất cả để cho chúng tôi có được ngày hôm nay. Kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng tỉnh Gia Lai và Xã Bình Hải, huyện Thằng Bình, tỉnh Quảng Nam (17/3/1975-17/3/2025), tôi bồi hối, xúc động nhớ lại những giờ phút lịch sử này. Chứng kiến những gì của chiến tranh và thấy có được nền hòa bình và đất nước phát triển như hôm nay là sự hy sinh to lớn không gì bù đắp được của cả dân tộc dưới sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, của Bác Hồ.
Được các thế hệ tiền bối tham gia lãnh đạo và chiến đấu giải phóng Tây Nguyên kể lại mà tôi cũng đã chứng kiến, thấy được phần nào của những ngày tháng Ba lịch sử này. Sinh thời, lúc còn sống các bậc Lão thành cách mạng kể lại rằng, Đầu tháng 3/1975, thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị tiến công giải phóng Tây Nguyên, Tỉnh ủy Gia Lai đã tổ chức tiến công địch rộng khắp trên toàn tỉnh, nhằm nghi binh, cô lập địch, tạo thế cho bộ đội chủ lực mở màn đánh vào giải phóng Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk) để chớp thời cơ giải phóng tỉnh Gia Lai.
Thực hiện kế hoạch chiến dịch, lực lượng vũ trang huyện An Khê phối hợp với Sư đoàn 3 (Quân khu 5), Trung đoàn 95A khống chế đường 14, 21; cắt đường 19 từ đèo Mang Yang đến phía Đông thị xã Pleiku.
Cùng với các hoạt động tác chiến trên mặt trận Tây Nguyên, hoạt động nghi binh của lực lượng vũ trang tỉnh Gia Lai, huy động hàng nghìn dân công làm đường, vận tải và phao tin ta chuẩn bị tiến công Pleiku… đã góp phần kìm giữ và cô lập quân chủ lực địch ở Bắc Tây Nguyên và Pleiku
Ngày 4/3/1975, đánh sập cầu Ayun cắt đứt đường 19, giải phóng từ Plei Bông đến ấp chiến lược Hà Ra-Phù Yên, Lệ Cần nơi tôi đã chứng kiến, Tiểu đoàn Đặc công 408, Đại đội ĐKB, cối 82 tập kích bất ngờ vào căn cứ Quân đoàn 2, sân bay CùHanh (sân bay Pleiku). Bộ đội và lực lượng an ninh vũ trang Khu 6 và Khu 5 đánh tan rã các trung đội dân vệ, bảo an; phát động quần chúng nổi dậy giành chính quyền.
Ngày 4/3/1975, quân giải phóng bắt đầu hoạt động cắt Đường 19, đánh một số mục tiêu ở Pleiku để nghi binh, tạo thế cho chiến dịch Tây Nguyên. Trong ảnh: Bộ đội Gia Lai hành quân trên Đường 1975.
Ngày 10 và 11/3, khi giải phóng Buôn Ma Thuột, được chứng kiến lực lượng vũ trang các huyện 3, 4, 5 (Gia Lai) tiêu diệt các chốt bảo an, giải phóng từ Lệ Cần đến phía Đông cầu Ayun. Đêm 14, ngày 15/3, phát hiện quân lính Việt Nam cộng hòa rút chạy khỏi Pleiku theo đường số 7 nay là quốc lộ 25, Thị đội Pleiku chớp thời cơ phối hợp với bộ đội chủ lực giải phóng Bàu Cạn, Thanh An. Trưa 17/3/1975, các lực lượng của huyện 9 ( nay là Thành phố PleiKu ) Trung đoàn 95A, Tiểu đoàn 29 của Sư đoàn 968 chia làm nhiều cánh, nhiều mũi vào giải phóng hoàn toàn thị xã Pleiku với khí thế sục sôi, hào hùng, cờ giải phóng đã tung bay trên nhiều nơi của thị xã Pheiku với bài hát “ Giải phóng Miền Nam” như lời hiệu triệu để bộ đội , cùng các lực lượng tiến về đồng bằng, giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất đất nước vào ngày 30/4/1975.
Chứng kiến những ngày này trong tôi luôn bồi hồi và rất xúc động vì đất nước được hòa bình, không còn ám ảnh nỗi sợ của chiến tranh quê hương bị dày xéo bom rơi đạn lạc, gia đình ly tán, đau thương, tang tóc.
Trải qua 21 năm chiến đấu đầy hy sinh, ác liệt, kết thúc 30 năm chiến tranh giải phóng dân tộc. Có được thắng lợi vĩ đại này, trong tâm khảm tôi không bao giờ quên những thời khắc lịch sử đã diển ra, luôn biết ơn sự lãnh đạo tài năng, tổ chức hiệp đồng chiến đấu, nghi binh của Khu ủy, Bộ Tư lệnh Mặt trận Tây Nguyên, truyền thống đoàn kết chiến đấu kiên cường của đồng bào các dân tộc trong tỉnh một lòng theo Đảng; và sự chi viện vô cùng to lớn sức người, sức của từ các hậu phương cả nước và đồng bào Miền Bắc cho chiến trường Miền Nam và Tây nguyên.
Diễu hành kỷ niệm 35 năm ngày giải phóng tỉnh Gia Lai 17/3/2015
Kỷ niệm 50 năm ngày giải phóng tỉnh Gia Lai (17/3/1975-17/3/2025), chứng kiến những mốc son của lịch sử với nhiều thay đổi của hôm nay, nhất là sau gần 40 năm thực hiện công cuộc đổi mới, kiến thiết đất nước, hội nhập quốc tế, hàn gắn vết thương chiến tranh. Từ nghèo nàn, lạc hậu, điêu tàn sau chiến tranh, nước ta đã không ngừng vươn lên mạnh mẽ, năm 2024 chỉ số hạnh phúc của Việt Nam tăng 11 bậc, từ vị trí 65 (năm 2023) lên vị trí 44 trên 143 quốc gia và vùng lãnh thổ; Đã có quan hệ ngoại giao với hơn 190 quốc gia trên thế giới, trong đó có quan hệ đối tác chiến lược toàn diện và đối tác chiến lược với tất cả 05/05 nước Uỷ viên thường trực Hội đồng bảo an Liên Hợp Quốc và 15 nước trong nhóm G20, những kết quả đó đã minh chứng thêm cho khẳng định của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng: “đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế, uy tín quốc tế như ngày nay”.
Được sống trong hoà bình, ổn định; thấu hiểu sâu sắc nỗi đau và sự tàn khốc của lửa đạn chiến tranh, với quan điểm của Đảng ta gát lại quá khứ, xóa bỏ hận thù, hướng tới tương lai, lấy mục tiêu chung làm điểm tương đồng, vì một Tổ quốc Việt Nam hoà bình, thịnh vượng, “nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam là một. Sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lý ấy không bao giờ thay đổi” (Chủ tịch Hồ Chí Minh), tin rằng dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, Chính phủ, Tỉnh Gia Lai sẽ thực hiện thắng lợi các cuộc cách mạng mới về ‘ Tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và “Đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số quốc gia” góp phần cùng cả nước bước vào kỷ nguyên mới, vươn mình phát triển./.
(Bài xuất bản số T3, Tạp chí Doanh nghiệp và Trang trại Việt Nam)
ThS. Nguyễn Dũng, PCT Hiệp hội Trang trại và DN Nông nghiệp VN (nguyên Tỉnh ủy viên, nguyên Bí thư Huyện ủy Chư Sê, T. Gia Lai)
